رابرت کاپا (Robert Capa)، با نام واقعی اندره فریدمن (Endre Friedmann)، یکی از مهمترین عکاسان جنگ در نیمهی نخست قرن بیستم میلادی بود. حضور او در پنج جنگ بزرگ قرن بیستم باعث شد کاپا استانداردهای متداول در عکاسی جنگ را پایهریزی کند. اکنون حتی از او به عنوان بزرگترین عکاس جنگ تاریخ یاد میشود.
اندره در ۲۲ اکتبر سال ۱۹۱۳ در بوداپست مجارستان و در خانوادهای یهودی متولد شد. او در ۱۸ سالگی به تفکرات و گرایش کمونیستی متهم و به همین دلیل مجبور به فرار از مجارستان شد. پس از خروج از مجارستان او به برلین نقل مکان کرد. او در برلین تحصیلات خود در رشتهی علوم سیاسی را در کالج سیاسی آلمان آغاز کرد و در کنار تحصیل برای تامین هزینههای زندگی به عنوان دستیار در یک تاریکخانه مشغول به کار شد. اندره خیلی زود توانست به عنوان عکاس در آژانس عکاسی Dephot استخدام شود. اتفاقی که سرآغاز ورود او به دنیای عکاسی بود.
عکس اندره از سخنرانی لئون تروتسکی (Leon Trotsky) در کپنهاگ (سال ۱۹۳۲) با عنوان «معنی انقلاب روسیه» اولین عکسی بود که از او در مطبوعات به چاپ رسید.
با قدرت گرفتن حزب نازی در آلمان و در پی محدودیتهایی که دولت آلمان برای یهودیان وضع کرده بود، آندره از تحصیل در کالج منع و بار دیگر مجبور به مهاجرت شد. او به پاریس نقل مکان کرد. اندره در پاریس و در جریان پروژهای برای عکاسی تبلغاتی برای یک شرکت بیمهی عمر با Gerta Pohorylle آشنا شد که او نیز یک پناهندهی یهودی آلمانی بود. این دو در نهایت وارد رابطهای عاطفی شدند که میتوان آن را نمادینترین رابطهی عاشقانه در دنیای عکاسی دانست.
این زوج عکاس با هدف پنهان کردن تبار یهودیشان تغییر نام دادند و با نام رابرت کاپا (Robert Capa) و گردا تارو (Gerda Taro) مشغول فعالیت شدند. فعالیت رابرت و گردا در عکاسی جنگ ماهیت این سبک از عکاسی را تغییر داد و به چیزی تبدیل کرد که امروز نیز همچنان شاهد آن هستیم.
با وقوع جنگ داخلی در اسپانیا رابرت و گردا در قالب یک تیم از طرف مجلهی Vu برای عکاسی از جنگ به مادرید سفر کردند. در جریان حضور آنها در اسپانیا گردا قصد داشت حملهی جمهوریخواهان در برونته را پوشش دهد که در مسیر حرکت به سمت مقصد دچار یک حادثه شد و جان خود را از دست داد. مرگ گردا ضربه روحی شدیدی به آندره وارد کرد و او تا مدتها این غم بزرگ را از یاد نبرد.
رابرت کاپا یکی از تاثیرگذارترین تصاویرش را در جریان جنگ داخلی اسپانیا ثبت کرد. این عکس با عنوان «سرباز وفادار در لحظهی مرگ» رابرت کاپا را به عنوان عکاس جنگ به شهرت رساند.
رابرت کاپا در طی حضور در جنگ داخلی اسپانیا و در بهار سال ۱۹۳۷، برای اولین بار ارنست همینگوی را که به عنوان خبرنگار در جنگ حضور داشت ملاقات کرد. دوستی رابرت و ارنست در سالهای بعد بیشتر شد و ادامه یافت. همچنین رابرت در زمان سکونتش در فرانسه با هنرمندان زیادی از جمله پابلو پیکاسو، دیوید سیمور و هنری کارتیه برسون (Henri Cartier-Bresson) دیدار کرد.
در سالهای بعد رابرت کاپا به همراه عکاس مشهور فرانسوی یعنی هنری کارتیه برسون در یک آتلیه و تاریکخانهی مشترک مشغول به فعالیت شد.
او از جنگ جهانی دوم نیز تصاویر تاثیرگذار فراوانی ثبت کرد و در بسیاری از سنگینترین نبردها در شمال آفریقا، ایتالیا، لندن و فرانسه حضور داشت. عکسهای او از نبرد نرماندی در سال ۱۹۴۴ به ماندگارترین آثار او تبدیل شدند. در جریان نبرد نرماندی او مانند سایر سربازها شنا کرد تا به ساحل برسد و به جای اسلحه دوربین در دست داشت. یازده عکس او از این نبرد سنگین و خونبار به «یازده باشکوه» (The Magnificent Eleven) معروف شدند.
رابرت کاپا پس از جنگ جهانی دوم به آمریکا مهاجرت کرد و شهروند ایالات متحده شد. او در سال ۱۹۴۷ به همراه هنری کارتیه برسون، دیوید سیمور (David Seymour)، جورج راجر (George Rodger) و ویلیام وندیورت (William Vandivert) آژانس خبری مگنوم (Magnum) را تاسیس کردند که تا به امروز و همچنان جزء معتبرترین آژانسهای عکاسی دنیاست.
رابرت پاکا در ابتدا عکاسی خود را با یک دوربین Leica III شروع کرد. اما او بسیاری از تصاویر معروفش را با دوربینهای سری Contax II ثبت کرده است. رابرت کاپا به استفاده از لنزهایی با فاصلهی کانونی ۵۰ میلیمتر علاقه داشت و مدتها از لنز Zeiss 50 sonnar 1.5 استفاده کرد. او همچنین در مقاطعی از دوربینهای Rolleiflex نیز استفاده کرد. علاوه بر موارد گفته شده، دوربین Nikon S یکی از ابزارهای او در آخرین روزهای فعالیتش بود.
رابرت کاپا از جنگ داخلی اسپانیا، جنگ دوم چین و ژاپن، جنگ جهانی دوم، جنگ اعراب و اسرائیل و اولین جنگ هندوچین عکاسی کرد.
رابرت کاپا در سال ۱۹۵۴ برای حضور در یک نمایشگاه عکس به ژاپن رفته بود که مجلهی لایف از او خواست تا برای عکاسی از اولین جنگ هندوچین (First Indochina War) که فرانسه نیز از طرفهای درگیر در آن بود، به جنوب شرق آسیا سفر کند. در جریان این سفر و در زمان عکاسی از میدان نبرد رابرت کاپا قدم بر مین گذاشت و در حالی که دوربین Contax خود را همچنان در دست داشت جان باخت. نکتهی تلخ این جاست که حلقهی فیلم درون دوربین سالم ماند، اما خالق آن نه.
گفتهی معروف رابرت کاپا مبنی بر این که «اگر عکسهای شما به اندازهی کافی خوب نیستند، به اندازهی کافی نزدیک نشدهاید» در واقع رمز کار او بود و نشان از جسارت بی حد و حصرش داشت. به نحوی که برای ثبت بهترین عکس خود را در دل خطر قرار میداد تا نتیجه آن چیزی باشد که میخواهد.
در ادامه برخی از ماندگارترین عکسهای رابرت کاپا را مشاهده میکنید:
