اگر بودجه‌ی کافی برای خرید دوربین نو ندارید و یا تازه‌کار هستید و قصد دارید با کمترین هزینه عکاسی را یاد بگیرید، خرید دوربین دست دوم ایده‌ی خوبی است. دوربین‌های دیجیتال مدرن به سرعت و به طور منظم به‌روز می‌شوند و بازار پر از دوربین‌های دست دومی شده که به دنبال خانه‌ای جدید هستند.
در بسیاری از موارد خرید یک دوربین فول فریم دست دوم انتخاب بهتری نسبت به خرید یک دوربین کراپ‌سنسور نو با قیمت مشابه است. اما مانند خرید هر محصول کارکرده‌ی دیگر خرید دوربین دست دوم نیز نیازمند بررسی دقیق و همه‌جانبه است تا بتوان از عملکرد بدون نقص آن اطمینان حاصل پیدا کرد.
متاسفانه همه‌ی افراد مثل هم نیستند و گاهی افرادی را می‌توان دید که مراقبت کافی از وسایل خود ندارند. از طرف دیگر دوربین‌ها ابزارهایی پیچیده، حساس و در مقابل نگهداری نامناسب آسیب‌پذیر هستند. بنابراین باید در خرید آنها دقت و آگاهی لازم را داشت.
در ادامه به برخی از مهم‌ترین نکاتی که در زمان خرید دوربین دست دوم باید به آن توجه کنید اشاره می‌کنیم.
- در یوتیوب مستر دوربین ببینید: در خرید دوربین دست دوم به این نکات دقت کنید
از پرسیدن سوال نترسید!
شما به عنوان خریدار حق دارید که از فروشنده سوالات مهم و مرتبط با دوربینی که قصد فروشش را دارد بپرسید.
برای مثال شما باید بدانید که :
فروشنده دوربین را در چه تاریخی خریداری کرده است؟
مدل‌های مختلف دوربین‌های عکاسی معمولا به مدت چند سال تولید می‌شوند. برای مثال دوربین Canon EOS 6D از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ روی خط تولید بوده است. ممکن است شما در جستجو‌های خود به دو مدل از این دوربین برخورد کنید که یکی در سال ۲۰۱۲ و دیگری در سال ۲۰۱۷ تولید شده است. همین اختلاف زمانی ۵ ساله روی دوربین با سال ساخت قدیمی‌تر تاثیر منفی خواهد داشت زیرا به احتمال قوی بیشتر از دوربین تولید شده در سال ۲۰۱۷ استفاده شده است.
از دوربین در چه محیط هایی استفاده شده است؟
ممکن است فروشنده به سبب ژانر تخصصی خود یا هر دلیل دیگری در محیط‌های آلوده یا مرطوب عکاسی کرده باشد. این مسئله احتمال آسیب به دوربین را افزایش می‌دهد.
آیا دوربین جعبه و فاکتور دارد؟
با وجود جعبه و فاکتور، تقریباً مطمئن خواهید بود که دوربین سرقتی نیست و با خیال آسوده‌تری آن را خریداری خواهید کرد.
آیا دوربین تعمیر شده یا نه؟
آگاهی از تعمیری بودن یا نبودن دوربین به شما قدرت مانور بیشتری در تصمیم گیری نهایی خواهد داد. اگر ایراد رفع شده از دوربین حاد باشد احتمال دارد که دوباره کارایی آن تحت تاثیر قرار بگیرد و شما را با مشکلی جدی مواجه کند. باید منطقی بود چرا که دوربین‌ها به شدت حساس هستند و کوچکترین نقص می‌تواند عملکرد فنی آنها را مختل کند.
سوالاتی از این دست به شما کمک می‌کنند تا با شرایط نگهداری و استفاده از دوربینی که قصد خرید آن را دارید بیشتر آشنا شوید و بتوانید با قدرت بیشتری روی قیمت چانه بزنید و تخفیف بگیرید.
پس از این مرحله شما می‌توانید برای یک قرار حضوری و بررسی دوربین با فروشنده زمانی را هماهنگ کنید. اما قبل از رفتن بهتر است حتماً از مشکلات رایج دوربین مطلع شوید.
کافیست با جستجو در اینترنت و بررسی انجمن‌ها و بخش‌های پشتیبانی سایت‌های مربوطه به دنبال عیوب و ایراداتی باشید که ناشی از اشکالات تولید در کارخانه هستند و یا به دلیل ایراد در کیفیت ساخت در حین استفاده خود را نمایان می‌کنند.
برای مثال بسیاری از خریداران دوربین Nikon D600 گزارش دادند که بعد از مدتی کوتاه دوربین‌شان با مشکل وجود روغن و غبار روی سنسور مواجه شده است.
مشکلات این دوربین به قدری حاد بود که باعث شد شرکت نیکون به سرعت آن را باز نشسته کرده و مدل جدیدتر یعنی D610 را جایگزین آن کند. شما با جستجو و پیدا کردن چنین مشکلاتی می‌توانید حین بررسی حضوری از وجود یا عدم وجود آنها مطمئن شوید.
برای قرار حضوری حتماً یک لپ‌تاپ به همراه خود ببرید تا بتوانید با دقت عکس‌های ثبت شده توسط دوربین را روی مانتیور بزرگ‌تر و در نرم‌افزارهایی مانند فتوشاپ مشاهده کرده و بررسی دقیق‌تری روی آنها انجام دهید.
وضعیت ظاهری بدنه
با دقت بدنه‌ی دوربین را از لحاظ آسیب‌های فیزیکی، زدگی یا رنگ رفتگی بررسی کنید. حتماً به جای پیچ‌ها دقت کنید که آثار بازشدن روی آنها نباشد. با کمی دقت روی پیچ‌ها و بررسی لبه‌های محل قرار گیری پیچ‌گوشتی می‌توانید متوجه باز شدن یا نشدن پیچ‌ها شوید. پیچ‌هایی که باز و بسته شده‌اند در این محل کمی خوردگی یا زدگی دارند.
همچنین بررسی کنید که بدنه‌ی دوربین براق یا صیقلی نباشد. عموماً و نه الزاماً جنس بدنه‌ی دوربین‌ها کمی مات است. اما برخی دوربین‌ها در اثر استفاده‌ی زیاد بدنه‌ای صیقلی و براق پیدا می‌کنند که ناشی از فرسایش حاصل از تماس با پوست دست و یا لباس عکاس با آن است.
دوربین را تکان دهید تا اگر بر اثر افتادن یا زمین خوردن قطعه‌ای از آن شکسته یا جدا شده و در داخل دوربین آزادانه حرکت می‌کند متوجه آن شوید. به دلیل ساختار مکانیکی ممکن است صداهای خفیفی از درون بدنه یا لنز دوربین شنیده شود که نباید با قطعات شکسته اشتباه گرفته شود. به هر حال باید به خوبی وضعیت ظاهری دوربین را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهید تا از سلامت آن مطمئن شوید.
عمر شاتر و تعداد عکس ثبت شده با دوربین
شرکت‌های سازنده‌ی دوربین به شکل عمومی برای هر مدل از محصولات خود عددی را به عنوان ضمانت کارکرد شاتر ارائه کرده و تضمین می‌کنند که شاتر تولید شده توسط آنها به اندازه‌ی عدد اعلام شده کار خواهد کرد. برای مثال دوربین‌های DSLR معمولا عمر شاتری در حدود ۱۰۰ هزار عکس دارند. در برخی از دوربین‌ها این عدد می‌تواند چیزی بین ۱۵۰ هزار تا ۵۰۰ هزار عکس باشد.
البته این اعداد قطعی نیستند و یک دوربین ممکن است قبل از رسیدن به آنها دچار مشکل در عملکرد شاتر شود و یا عمر شاتری بسیار بیشتر از ضمانت سازنده داشته باشد. ولی به صورت کلی احتمال بروز مشکل برای شاتر دوربینی که تعداد زیادی عکس گرفته و به حد ضمانت سازنده نزدیک شده بیشتر است.
برای پیدا کردن تعداد شات زده شده توسط دوربین می‌توانید از نرم‌افزار‌ها یا سایت‌هایی که برای این کار ساخته شده‌اند استفاده کنید. شما کافیست به سایت‌هایی مانند :
https://www.camerashuttercount.com/
http://www.myshuttercount.com/
یا مشابه آن مراجعه کرده و با آپلود آخرین عکس ثبت شده با دوربین مد نظر از عمر شاتر آن آگاه شوید.
بررسی آینه، صفحه‌ی فوکوس، سنسور و منظریاب
در ابتدا بهتر است به مکانی بروید که هیچ آلودگی محیطی اعم از غبار، رطوبت و یا دود نباشد. سپس لنز را از بدنه جدا کرده و آینه را از نظر تمیز بودن (نبود لکه‌ی چربی یا اثر انگشت)، وجود خط و خش یا شکستگی بررسی کنید.
بهتر است نور محیط مناسب باشد. می‌توانید از یک چراغ قوه برای این کار استفاده کنید. پس از اطمینان از سلامت آینه صفحه‌ی فوکوس را از نظر تمیز بودن و سلامت فیزیکی بررسی کرده و ایرادات احتمالی را پیدا کنید. خوشبختانه صفحه‌ی فوکوس به سادگی قابل تعویض است اما بهتر است که دوربین از صفحه‌ی فوکوس سالمی برخوردار باشد.
سطح بیرونی شیشه‌ی منظریاب را از نظر سلامت فیزیکی با دقت بررسی کنید. حتی پاک کردن آن با دستمالی که کمی خشک باشد (مثل دستمال کاغذی) باعث ایجاد خط و خش روی سطح چشمی منظریاب می‌شود. همچنین با یک نگاه دقیق درون منظریاب بررسی کنید که ایراد و یا آلودگی حادی وجود نداشته باشد.
سپس دوربین را روی حالت B یا Bulb قرار داده و دکمه‌ی شاتر را بفشارید و نگه دارید تا بتوانید سطح سنسور را از نظر آسیب‌های فیزیکی مثل خط و خش و یا تمیز بودن بررسی کنید.
ممکن است دانه‌های غباری روی سنسور دیده شود که قابل رفع هستند و عیب محسوب نمی‌شوند. اما وجود خط و خش و یا لکه‌هایی که قابل رفع نیستند باید مورد توجه قرار گیرند. زیرا به شکل مستقیم روی عکس نهایی تاثیر منفی می‌گذارند.
بررسی پورت‌ها، درگاه کارت حافظه و کفشک اتصال فلاش اکسترنال
در گام بعدی بهتر است تمامی پورت‌های دوربین از نظر سلامت ظاهری و همچنین کارکرد صحیح بررسی شوند. بهتر است تجهیزات جانبی یا کابل‌هایی را که برای اتصال به این پورت‌ها نیاز است همراه داشته باشید تا بتوانید دقیق‌تر از عملکرد آنها مطمئن شوید.
کفشک اتصال فلاش اکسترنال را از نظر آسیب‌های فیزیکی به پایه و پین‌ها بررسی کنید که دچار ایراد فیزیکی نباشند و اگر مقدور است در زمان تست دوربین یک فلاش اکسترنال برای اطمینان از کارکرد صحیح آن به همراه داشته باشید.
دکمه‌های روی دوربین
با دقت تمامی دکمه‌ها را بفشارید یا اگر چرخشی هستند بچرخانید تا از عملکرد فیزیکی و سلامت آنها اطمینان حاصل کنید. برای این کار دوربین را روشن کنید و عکس‌العمل دوربین بعد از فشردن هر دکمه را بررسی کنید تا اگر دکمه‌ای مشکل الکترونیکی و یا ضعف در کارکرد داشت مشخص شود.
بررسی نمایشگر دوربین
نمایشگر برخی از دوربین‌های DSLR به شکل چرخان و جدا شونده است و بهتر است در هنگامی که نمایشگر روشن است آن را باز کرده و در جهات مختلف بچرخانید. دقت داشته باشید که با هر چرخش نمایشگر باید تصویر را منطبق با جهت و زاویه‌ی اعمال شده تنظیم کند. مکانیزم لولا یا اتصالات متحرک را به دقت چک کنید که آسیب، لقی و یا سفتی غیر معمول نداشته باشد. اگر ایرادی در این مکانیزم باشد احتمالاً شاهد پرش تصویر، خاموشی مقطعی و یا عدم کارکرد صحیح نمایشگر خواهید بود.
همچنین بهتر است یک عکس سیاه و یک عکس روشن ثبت کنید تا از نبود پیکسل سوخته در نمایشگر مطمئن شوید. وجود ۱ تا ۳ عدد پیکسل سوخته عادی بوده و ممکن است نمایشگر دوربین‌های نو نیز در همین حد پیکسل سوخته داشته باشند. اما اگر تعداد آنها بیشتر بود و یا به شکل منطقه‌ای بخش‌های وسیعی از تصویر سیاه شده بود یک ایراد حاد تلقی می‌شود.
بررسی سلامت سنسور
بررسی سنسور یکی از مهم‌ترین مواردی است که باید در زمان خرید دوربین دست دوم به آن توجه کنید. فتوسایت‌های سنسور یا به عبارتی همان پیکسل‌هایی که روی سطح سنسور نور را جذب می‌کنند ممکن است حین استفاده دچار آسیب شوند. این آسیب می‌تواند ناشی از حرارت بالای سنسور در اثر کارکرد بیش از حد و یا نور لیز وارد شده به داخل دوربین باشد.
برای بررسی این مشکل می‌توانید چند عکس در نورهای مختلف با دوربین ثبت کرده و آنها را روی لپ‌تاپ و به صورت تمام رزولوشن بررسی کنید. در حین بررسی عکس‌ها باید به دنبال پیکسل‌هایی باشید که در یک جای ثابت و رنگ یکسان در تمامی عکس‌ها وجود دارند.
برای بررسی خط و خش روی سنسور و همچنین میزان غبار نشسته بر روی آن، دیافراگم را در بسته‌ترین حالت خود قرار دهید و سپس از یک کاغذ سفید یا آسمان عکاسی کنید. نقاط غبار کم‌تعداد ایرادی جدی محسوب نمی‌شوند، اما اگر خط و خش‌هایی در بررسی‌های قبلی از دید شما پنهان شده بود اینجا به وضوح نمایان خواهد شد. در صورت وجود تعداد زیادی پیکسل سوخته (بیش از ۱۰ عدد) و یا خط و خش روی سنسور بهتر است از خرید آن دوربین صرف نظر کنید.
عملکرد شاتر
نکته‌ی مهم دیگری که در زمان خرید دوربین دست دوم باید به آن توجه کنید عملکرد شاتر است. برای چک کردن سلامت شاتر بهتر است در سرعت‌های مختلف با دوربین عکاسی کنید تا اگر ایرادی وجود دارد متوجه آن شوید. همچنین دوربین را روی حالت عکاسی پیاپی قرار داده و بگذارید حداقل ۲۰ عکس ثبت شود تا اطمینان حاصل کنید که کارکرد شاتر کاملاً عادی است.
سیستم فوکوس
برای بررسی سیستم فوکوس ابتدا مطمئن شوید که لنز روی حالت Auto Focus یا AF باشد. سپس یک عکس از دورترین سوژه (فوکوس بی‌نهایت) ثبت کرده و یک عکس نیز از نزدیک‌ترین فاصله‌ای که لنز قادر به فوکوس است ثبت کنید. در نهایت با فوکوس در فاصله‌ی میانه (فاصله‌ای در بین محدوده‌ی بی‌نهایت تا حداقل فاصله‌ی فوکوس) یک عکس دیگر گرفته و بررسی کنید که نقطه‌ی فوکوس در هر سه عکس همان جایی باشد که شما مد نظر داشتید و فوکوس کرده بودید.
گاهی ممکن است که سیستم فوکوس دچار خطا در فوکوس باشد. در این حالت نقطه‌ی فوکوس کمی جلوتر و یا عقب‌تر از نقطه‌ی مد نظر شما خواهد بود که اصطلاحاً به آن Front Focus یا Back Focus گفته می‌شود. خوشبختانه با انجام کالیبراسیون می‌توان این ایراد را برطرف کرد. اما اگر دوربین نمی‌توانست روی نقطه‌ی مد نظر شما فوکوس کند احتمالاً اشکالی وجود دارد و باید آن را مد نظر داشته باشید.
قابلیت فیلم‌برداری
اگر دوربین مد نظر شما قابلیت فیلم‌برداری دارد حداقل ۵ تا ۱۰ دقیقه روی کارت حافظه‌ای که متعلق به شما است فیلم برداری کنید تا اگر ایرادی وجود دارد و یا خطایی نمایش داده شد از آن آگاه و مطلع شوید.
سلامت شارژر و باتری دوربین
قبل از رفتن برای بررسی دوربین از فروشنده بخواهید که باتری آن را ۱۰۰٪ شارژ کند. با انجام این کار اگر باتری دچار مشکل خالی کردن سریع شارژ باشد در زمان بررسی متوجه مشکل خواهید شد. همچنین باید از کارکرد و سلامت فیزیکی شارژر و کابل آن نیز اطمینان حاصل کنید. برای این کار بعد از کمی استفاده از دوربین باتری را خارج کرده و شارژ کنید تا اگر ایرادی در آن وجود دارد نمایان شود.
سخن پایانی
خرید دوربین دست دوم نیاز به دقت و هوشیاری زیادی دارد که بتوانید انتخابی درست و قابل قبول داشته باشید. ممکن است تست‌هایی که در این مقاله گفته شد نیازمند صرف زمانی چند ساعته باشد که در حوصله‌ی فروشنده نگنجد. برای همین شما می‌توانید با پیشنهاد قیمتی بالاتر از فروشنده بخواهید که برای یک روز به شما مهلت تست و بررسی دوربین را بدهد. قطعاً صرف هزینه‌ای نسبتا اندک ارزشش را خواهد داشت که بعداً متحمل ضرر و زیان چند میلیونی برای تعمیر دوربین نشوید.
